Η "ακρο-αριστερή" τρομοκρατία

Με αφορμή την πρόσφατη δολοφονία των μελών της Χ.Α. στα γραφεία της οργάνωσής τους στη λεωφόρο Ηρακλείου έχει δρομολογηθεί από τα περισσότερα Μ.Μ.Ε. (κυρίως δε τα τηλεοπτικά) μια επαναφορά του θέματος που οι ίδιοι αρέσκονται να αποκαλούν "ακρο-αριστερή τρομοκρατία". 

Στα ελληνικά πράγματα κατά καιρούς έχουν αναπτυχθεί μια σειρά οργανώσεις που εφαρμόζουν τακτικές "ένοπλου αντάρτικου πόλεων". 

Γενικά διαχωρίζονται σε δυο διαφορετικές αντιλήψεις για τη μορφή του ένοπλου αγώνα που ακολουθούν, οι μεν πρώτες είναι κυρίως μικρές συνομωτικές ομάδες που στοχεύουν σε τοποθετήσεις εκρηκτικών μηχανισμών σε κυβερνητικά κτήρια και δολοφονίες ή απαγωγές δημοσίων προσώπων για τους οποίους θεωρούν πως καταδυναστεύουν το λαό (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό της 17Ν), οι δε δεύτερες είναι κυρίως μεγαλύτερες ομάδες που οργανώνουν συγκρούσεις με τα σώματα ασφαλείας με χρήση οπλισμού που έχει ως στόχο να αποθαρρύνει ή να τραυματίσει αλλά όχι να σκοτώσει.

Οι οργανώσεις τύπου 17Ν έχουν έναν συγκεκριμένο τρόπο αντίληψης και δράσης. Ξεκινούν από μια κατά βάση Τροτσκιστική αφετηρία σκέψης προκειμένου να δημιουργήσουν ένα δικό τους ιδεολογικό υπόβαθρο το οποίο μετά από την εκτέλεση της δράσης τους αναπτύσσουν σε μια πολυσέλιδη προκύρηξη που δημοσιοποιείται αναλόγως. Με άλλα λόγια σκέπτονται με βάση τις αρχές του μαρξισμού, δικαιολογούν τις πράξεις τους με βάση μια προσέγγιση αυτών των αρχών όμως αγνοούν το σημαντικότερο κομμάτι της μαρξιστικής Θεωρίας και πρακτικής που είναι η ταξική συνειδητοποίηση όσων έχουν χάσει την ταξικότητά τους. Οι πράξεις τους -βαμμένα με αίμα ή εμπλουτισμένα με πολύ θόρυβο επικοινωνιακά τρικ- αποβλέπουν πολύ περισσότερο στην εκπλήρωση μιας προσωπικής τους επιθυμίας για αυτοπροβολή και εξωτερίκευση των μεσσιακών τους συμπλεγμάτων παρά σε μια οποιαδήποτε προώθηση πολιτικής ζύμωσης που θα οδηγήσει σε "τελική ανάλυση" σε ταξική συνειδητοποίηση. 

Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται οργανώσεις όπως αυτές που συνήθως στην τηλεοπτική ολιγαρχία αποκαλούν "αντιεξουσιαστές" ή "ομάδες γνωστών-αγνώστων". Οι ομάδες αυτές διαφοροποιούνται απο τις ομάδες και τις οργανώσεις του αναρχικού χώρου στο ίδιο ακριβώς που διαφοροποιούνται και οι παραπάνω συνομωτικές οργανώσεις από τις πολιτικές μαρξικές οργανώσεις, στην αντίληψη. Πρόκειται για ομάδες που έχουν δομή και ιδεολογική λατφόρμα παρόμοια με αυτή των αναρχικών πυρήνων, δεν έχουν όμως το ίδιο μέσο με αυτούς. Το γεγονός πως αναμεταξύ τους πετάνε τσιτάτα του Μπακούνιν, του Κροπότκιν ή της Λουξεμπουργκ για να δικαιολογήσουν τις μολότωφ και τα πεταμένα τσιμέντα δεν σημαίνει πως τους καθιστά αναρχικούς.

Εν κατακλείδι οι ομάδες ένοπλου αγώνα είτε συνομωτικές είτε ανοιχτές-ολιγομελείς, είτε μαρξικής είτε αναρχικής τοποθέτησης επιβεβαιώνουν με τη δράση τους δύο πολύ σημαντικά πορίσματα που είναι γνωστά από πολύ νωρίς σε θεωρητικό επίπεδο τόσο στους μαξιστές όσο και στους αναρχικούς θεωρητικούς: αφενός πως μια δράση η οποία δεν ειναι στη φύση της πολιτική και δεν εκφράζει αποτελέσματα πολιτικής ζύμωσης μεγάλων κοινωνικών διεργασιών καθίσταται αυτομάτως ιδιοτελής, και άρα ακόμη και με ιδεολογικά επιθέματα δεν εξυπηρετεί κανέναν άλλο πέραν του υποκειμένου της δράσης, και αφετέρου πως οι όποιες τέτοιες δράσης εξυπηρετούν τις ανάγκες του συστήματος στο έπακρο. 

Αναφορικά με το δεύτερο συμπέρασμα ίσως δυο λόγια επιπλέον να είναι πιο διευκρινιστικά του συλλογισμού από το οποίο προκύπτει. Η πολιτική ζύμωση είναι μια διαδικασία ιδιαιτέρως δύσκολη και ασταθής πολλώ δε μάλλον σε μια περίοδο που κυριαρχεί η τάση απολίτικης σκέψης. Οταν λοιπόν ένα μέρος του κοινωνικού συνόλου καταβάλει μια υπεράνω των συνηθειών του προσπάθεια και συμμετέχει σε μια από τις σημαντικότερες εκφάνσεις των πολιτικών του ελευθεριών (στα πλαίσια μιας αστικού τύπου δημοκρατίας) όπως είναι οι λαϊκές συνελεύσεις στις γειτονιές ή η συμμετοχή σε ενα πανεργατικό συλλαλητήριο, ερχόμενος αντιμέτωπος με αντιλήψεις και δράσεις που κανιβαλίζουν την πεμπτουσία της άμεσης συμμετοχής στα κοινά, όπως είναι μια εν ψυχρώ δολοφονία, δημιουργούν σε μεγάλα μέρη των κοινωνικών δομών, που κάνουν τα πρώτα βήματα προς μια κάποια ριζοσπαστκοποίηση, την ασυνείδητη τάση επιστροφής στον περιχαρακωμένο ατομισμό από τον οποίο μόλις άρχισαν να εξέρχονται.

Η απλή αναφορά σε ιδέες του κομμουνισμού, της αναρχίας, του καπιταλισμού δεν καθιστά το υποκείμενο κομμουνιστή, αναρχικό ή φιλελεύθερο καπιταλιστή παρά μόνο γνώστη ενός θεωρητικού οικοδομήματος, οι καθημερινές δράσεις και η επιβεβαίωση του ιδεολογικού πλαισίου μέσω των πράξεων είναι η διαδικασία που προσδίδει στον καθένα από εμάς ιδεολογική ταυτότητα.

Νέοι τύποι Δημοκρατίας

Το γεγονός πως  ο κολλητός του υϊού Πλευρη, ο ίδιος που προσπαθούσε μέσω των βιβλίων του πατρός Πλεύρη να αποδομήσει το ιστορικό γεγονός του ολοκαυτώματος και πρώην "χαϊδεμένο παιδί" του "Καρατζαφύρερ" περιοδεύει σε σταθμούς και κανάλια και κάνει μαθήματα δημοκρατίας  ξεπερνά τη δική μου δυνατότητα αντίληψης.
Βέβαια τα μαθήματα συνοψίζονται στο εξής: βεβαίως και θα ακούσουμε τους βουλευτές που αντιδρούν στο νομοσχέδιο για το νέο ΦΑΠ αλλά ο νόμος θα περάσει, γιατί αν δεν περάσει να ξηλωθούν οι ίδιοι να καλύψουν το κενό των 2,5 δις...
Ηθικό δίδαγμα του λόγου του εν λόγω πολιτευτή; "Δημοκρατία είναι το πολίτευμα στο οποίο όλοι λένε τη γνώμη τους, αλλά αποφασίζουν ο Αντώνης, ο Μακης, ο Άδωνις,  ο Γιαννης -και οι παρακείμενοι αυτών- καθ´ υπόδειξη των υπαλλήλων της τρόικα και του ΔΝΤ."

Η κοινωνία να γίνει το άλλο άκρο του φασισμού

Το πραγματικό διακύβευμα των ημερών δεν είναι η καταδίκη των μελών της ΧΑ που έχουν συλληφθεί και ανακρίνονται. Αν δεν είναι το πρώτο βήμα προς το ξερίζωμα του ενδόμυχου φασισμού που έχει για τα καλά αποικήσει το συλλογικό μας αυθόρμητο το μόνο που θα επιτευχθεί είναι μια απλή αναδίπλωση του φαινομένου.

Όσο ο σεξισμός, η ομοφοβία, η ενδοοικογενειακή βία, ο τραμπουκισμός του διαφορετικού, το μίσος για ο,τι δεν κατανοούμε εδράζεται βαθιά μέσα μας τόσο ευκολότερο θα γίνεται για την επόμενη ΧΑ να κερδίσει την εμπιστοσύνη μεγάλων μερίδων της κοινωνίας. Και αν στην παρούσα συγκυρία η ψήφος στο ναζισμό αποδείχτηκε ανακόλουθη με το γενικότερο πλαίσιο που αυτός εκφράζει, στην επόμενη ιστορική συγκυρία τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά.

Οι συλλήψεις των ηγετικών στελεχών της ΧΑ οδήγησε σε μια σχετική υποχώρηση των φασιστικών εκδηλώσεων. Όσο λοιπόν το τέρας αναδιοργανώνει τις δυνάμεις του είναι μια μοναδική ευκαιρία για τις κοινωνικές δομές να μετατραπούν σε προοδευτικές και να θωρακίσουν την κοινωνία απέναντι στην επόμενη επίθεση του φασισμού, να γίνει πραγματικά -η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας-το άλλο άκρο του.

Το πρώτο βήμα είναι η δημιουργία ενός συστήματος παιδείας που να διέπεται από τις αρχές του σεβασμού στη διαφορετικότητα και την ελευθερία αυτοπροσδιορισμού. Το ρόλο αυτό αναπόφευκτα θα πρέπει να παίξουν οι λειτουργοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και τα μέσα ενημέρωσης, τηλεοπτικά και ηλεκτρονικά. Αφήνω την οικογένεια έξω από αυτή τη διαδικασία καθώς η κάθε οικογένεια έχει ήδη σχηματίσει έναν μη ευέλικτο τρόπο διαπαιδαγώγησης και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων θα χρειαστεί να επανεκπαιδευτεί μαζί με τα νεότερα μέλη της οικογένειας. 

Ακούγεται συχνά τις τελευταίες μέρες πως χρειάζεται να απαλλαγούν από τα "σταγονίδια" του ναζισμού η δικαιοσύνη, τα σώματα ασφαλείας και ο στρατός. Αυτό είναι μερικώς μόνο σωστό καθώς το να μην έχεις έναν φασίστα αξιωματικό είναι κάτι αλλά αν ο ίδιος αξιωματικός εξελιχθεί σε έναν άνεργο φασίστα το κέρδος για την κοινωνία (αν αυτό υπάρχει) είναι μικρό. 

Το δεύτερο βήμα πρέπει να είναι η επανόρθωση των καταστρεμένων δομών κοινωνικής πρόνοιας, της υγείας, της ασφάλισης και της ευκαιρίας σε εργασία. Η κατάρρευση αυτών των δομών, καθώς και το αίσθημα διαρκούς ανασφάλειας, δεν είναι γεννεσιουργός αιτία του φασιστικού φαινομένου αλλά λειτουργούν με καταλυτικό τρόπο στην ενίσχυσή του. Μια τέτοια εξέλιξη βέβαια απαιτεί πολιτική βούληση την οποία η παρούσα κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει.

Ως επιστέγασμα θα πρέπει να τεθεί μια νέα κοινωνική αντίληψη που να επιτάσσει πως η επόμενη ιστορική συγκυρία θα βρει το νομικό σύστημα έτοιμο να εξαλείψει παρόμοιες αντιλήψεις άμα τη γενέσει τους όχι βέβαια ποινικοποιώντας τη σκέψη -κάτι τέτοιο θα ήταν σκοταδιστικό- αλλά έχοντας ως ιστορική εμπειρία τις πράξεις που συνεπάγονται οι ιδέες του φασισμού και του ναζισμού.

Η ηγεσία της ΧΑ φαίνεται πως έχει νικηθεί έστω προσωρινά, η νίκη όμως της ελευθερίας εναντίον του φασισμού είναι μια νίκη που θα έρθει βήμα-βήμα και μόνο με συλλογική, αποφασιστική δράση από το σύνολο της κοινωνίας, ας είναι η ποινική καταδίκη της παρέας του Μιχαλολιάκου η αρχή του τέλους του φασιστικού μίσους και της μισαλλοδοξίας.

Σπάσε τη γυάλα

Η γενιά της μεταπολίτευσης και ειδικότερα των σημερινών 25-45 δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να σπάσουμε τον ατομικισμό στον οποίο μας έμαθε να ζούμε η γενιά των γονιών μας και να αντιδράσουμε μαζικά στα μέτρα που προωθεί η κυβέρνηση.
Δεν έχει πια σημασία αν δεν έχεις θιγεί προσωπικά, μέχρι σήμερα, σίγουρα η κρίση έχει ισοπεδώσει ένα φίλο, ένα συγγενή, ένα γείτονα... Είναι ντροπή για οποιονδήποτε άνθρωπο να θεωρεί πως πρέπει να είναι ευτυχής που μπορεί και επιβιώνει και πληρώνει τους λογαριασμούς του, ενώ έχει χάσει κάθε τι που λίγα χρόνια πριν του χάριζε χαρά, και το απωθεί από τη μνήμη του με την ενοχική διαπίστωση του "πάλι καλά"... που πληρώθηκα κι αυτό τον μήνα, που ο δίπλα απέλυσε το μισό του προσωπικό, που ο παραδίπλα έκανε περικοπές στους μισθούς, πάλι καλά που έκλεισε ο απέναντι.
Το ο,τι εργάζεσαι σε μια υγιή επιχείρηση δε σημαίνει πως αν απεργήσεις δεν εκτιμάς το γεγονός ότι δεν έχεις επηρεαστεί, διαμαρτύρεσαι κατά ενός συνόλου μέτρων που αύριο ή μεθαύριο μπορεί να καταστρέψει και μια υγιή επιχείρηση, για τον αδερφό, το φίλο, το γείτονα που δεινοπαθεί.
Το να δώσεις ένα πιάτο φαγητό ή μια τσάντα τρόφιμα σε αυτόν που πεινάει έχει μια αξία, το να διεκδικήσεις μαζί του όμως το δικαιωμά του στην αξιοπρέπεια, την εργασία, τη δίκαιη αντιμετώπιση έχει εκατό φορές μεγαλύτερη αξία. Σπάσε τη γυάλα του εγώ και μπες στον ωκεανό του όλοι εμείς, αυτοί που δε θα θιγούν είναι στη βάρκα που πλέει στην επιφάνεια και εκεί δεν χωράει κανένας από εμάς.

Η εύκολη μετάβαση

Όλοι οι άνθρωποι, χωρίς καμία εξαίρεση, έχουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε ζώα. Μια μετάβαση που, αν και εύκολη, οι περισσότεροι αποφεύγουμε γιατί πιστεύουμε ότι είμαστε καλύτεροι από αυτό. Κάνουμε την επιλογή της λογικής και της συναισθηματικής ισορροπίας και αντί να γίνουμε υποχείριο των ζωικών ενστίκτων μας και της ροπής προς τη βία, επιλέγουμε το διάλογο και τη σκέψη.
Πάντα πίστευα πως οι περισσότεροι άνθρωποι, ή τουλάχιστον όσοι έχουν την τύχη να γεννηθούν με δυνατότητες τυπικής νοητικής ανάπτυξης και καλή ψυχική υγεία, σε ένα συντριπτικό ποσοστό αυταπόδεικτα επιλέγουν να μείνουν στην πλευρά των όσων διαφοροποιούν το ανθρώπινο είδος από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο. Δυστυχώς τελευταία τα πράγματα δεν είναι καθόλου ετσι. Καθημερινά όλο και περισσότεροι πιστεύουν ότι η ελευθερία του λόγου συνεπάγεται πως αν δυο διαφωνούμε επί ενός θέματος ο πιο δυνατός θα επιβάλει την δική του άποψη και θα εξαφανίσει τη διαφορετική. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι που με μια πρώτη εντύπωση σου μοιάζουν λογικοί και συγκροτημένοι, όταν η συζήτηση περιέρχεται σε θέματα των πράξεων της ΧΑ σου πετάνε το πολύ ωραίο "εγώ δεν τους ψήφισα αλλά καλά τους κάνουν" ή το ακόμα πιο ωραίο " δεν είμαι φασίστας/ναζί, είμαι Έλληνας εθνικιστής".
Όσον αφορά το πρώτο πραγματικά θα προτιμούσα να τους ψήφιζε κάποιος και να μουτζώνεται κάθε πρωί στον καθρέφτη του επειδη παραπλανήθηκε και εν τέλει διαφωνεί με ο,τι κάνουν, ενώ σχετικά με το δεύτερο μπορεί ο οποιοσδήποτε να αυτοχαρακτηρίζεται όπως επιθυμεί, ακόμη και αν η πραγματικότητα υποδεικνύει το ακριβώς αντίθετο. Εγώ γιαπαράδειγμα μπορεί να λέω ότι έχω υπέροχη μελωδική φωνή, όμως εν κατακλείδι είμαι ένα στάδιο κάτω απ´ τον Κακοφωνίξ, έτσι και ο έλληνας εθνικιστής είναι φασίστας.
Με σταθερά βήματα η Χρυσή Αυγή μεγαλώνει το μέρος του λαού στο οποίο απευθύνεται χρησιμοποιώντας άλλοτε αναίσχυντους AGBλάγνους δημοσιογράφους και άλλοτε μισαλόδοξους παπάδες που από άμβωνος κυρήττουν την μισαλοδοξία και γελοίες πεποιθήσεις περί ανώτερου DNA και περιούσιου έθνους.
Κάθε μέρα όλο και περισσότεροι επιλέγουν τη μετάβαση στη ζωώδη κατάσταση, στην αποκτήνωση γιατί είναι η εύκολη λύση: είμαστε 10, είσαι ένας θα σε πλακώσουμε στις μπουνιές και μετά θα σε μαχαιρώσουμε επειδή μπορούμε.
Το μόνο που δεν υπολογίζει η ΧΑ είναι πως αυτοί που προσβάλονται-θίγονται-ενοχλούνται-αποτροπιάζουν απο τον τρόπο δράσης τους μπορούν να πάρουν την απόφαση να μεταβούν στο επίπεδό τους και να τους εξαφανίσουν αφήνοντας μόνο την ανάμνηση της ύπαρξής τους, μονο που καλό θα είναι να μην φτάσουμε σε αυτό το σημείο...

Το κράτος στον Πουλάντζα

Σήμερα συμπληρώνονται 33 χρόνια από το θάνατο του Νίκου Πουλαντζά, του σημαντικότερου, ίσως έλληνα διανοητή του περασμένου αιώνα. Η σημαντικότερη ίσως συνεισφορά του είναι η συζήτηση για μια δομική θεώρηση του κράτους και των τάξεων.
Ο Πουλαντζάς ξεκινάει στο τελευταίο, χρονικά, βιβλίο του, Το κράτος, η εξουσία, ο σοσιαλισμός από τον ορισμό του κράτους ως «συμπύκνωση ενός ταξικού συσχετισμού δυνάμεων». Η διατύπωση αυτή είναι αναμφίβολα διφορούμενη:
1) Αφ’ ενός, αποτελεί αναδιατύπωση των παλιότερων θέσεων που ο Πουλαντζάς είχε δανειστεί από τον Αλτουσέρ, και οι οποίες αντιλαμβάνονταν το κράτος όχι απλώς ως ένα «εργαλείο» στα χέρια της κυρίαρχης τάξης, αλλά ως την πολιτική συμπύκνωση των ταξικών σχέσεων εξουσίας. Η παραδοχή αυτή για το κράτος διαπερνάται πέρα για πέρα από την πάλη των τάξεων και συνακόλουθα υπόκειται σε σωρεία μετασχηματισμών, ανάλογα με τις μεταβολές του πολιτικού και κοινωνικού συσχετισμού των δυνάμεων στο εσωτερικό του συγκεκριμένου κοινωνικού σχηματισμού, του οποίου το κράτος αποτελεί τη «συγκεφαλαίωση» και τον «επίσημο εκπρόσωπο». Υπό το πρίσμα αυτό το Κράτος δεν είναι κομμάτι της αστικής δημοκρατίας de facto, παρά μόνο η συνόψιση της άρχουσας τάξης. Στην αστική – καπιταλιστική δημοκρατία το αστικό καπιταλιστικό κράτος διαφοροποιείται από το κράτος ως έννοια όχι κατά τρόπο απόλυτο, αλλά ως μια έκφανση που εκπορεύεται από την κυριαρχία της καταδεικνυόμενης αστικής – πλουτοκρατικής τάξης.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο «πυρήνας» του καπιταλιστικού κράτους, (δηλαδή τα θεμελιώδη δομικά χαρακτηριστικά του: η ιεραρχική γραφειοκρατική δομή του, η «αταξική» λειτουργία του με βάση τους κανόνες του Δικαίου και την αστική ιδεολογία του κοινού εθνικού συμφέροντος κλπ.), παραμένει αναλλοίωτος, όσο καιρό η καπιταλιστική πολιτική εξουσία δεν έχει ανατραπεί. Απαραίτητη και αναγκαία, επομένως, προϋπόθεση για την ανατροπή της καπιταλιστικής πολιτικής εξουσίας, για την κατάληψη της από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της είναι η ανατροπή συντριβή του κρατικού μηχανισμού καταστολής (και ορισμένων ιδεολογικών κρατικών μηχανισμών) που συμπυκνώνει ακριβώς το «δομικό πυρήνα» του αστικού κράτους, δηλαδή της αστικής πολιτικής εξουσίας. (Στη συνέχεια, φυσικά, η εδραίωση του σοσιαλισμού, δηλαδή της εργατικής εξουσίας ως μεταβατικού κοινωνικού καθεστώτος από τον καπιταλισμό προς τον κομμουνισμό απαιτεί τη «συνέχιση της επανάστασης», δηλαδή τη συνεχή επαναστατικοποίηση και ανατροπή του κρατικού μηχανισμού καταστολής αλλά και των ιδεολογικών μηχανισμών του κράτους - σχολείο, οικογένεια, θρησκεία, πολιτικό σύστημα αντιπροσώπευσης, κ.λπ., παράλληλα με τον επαναστατικό μετασχηματισμό των παραγωγικών σχέσεων.
2) Αφ’ ετέρου, η διατύπωση ότι το κράτος αποτελεί «συμπύκνωση ενός ταξικού συσχετισμού δυνάμεων» θέλει να δηλώσει την ανυπαρξία ενός τέτοιου υλικού δομικού «πυρήνα» του καπιταλιστικού κράτους, ο οποίος προσδιορίζει τον κοινωνικό χαρακτήρα αυτού του κράτους (δηλαδή τον ταξικό χαρακτήρα των - φαινομενικά «κοινωφελών» ή κοινωνικά ουδέτερων - λειτουργιών του), και ο οποίος δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να καταργηθεί στο πλαίσιο της νομιμότητας και των λειτουργιών που «επιτρέπει» (δηλαδή επιτελεί) αυτό το κράτος. Υπαινίσσεται, επομένως, αυτή η εκδοχή, ότι ο μεταρρυθμισμός, δηλαδή η συνεχής τροποποίηση των λειτουργιών του κράτους (ως διαδικασία, φυσικά, που πηγαίνει παράλληλα με την τροποποίηση των ταξικών συσχετισμών δύναμης χωρίς την οποία δεν νοείται μετασχηματισμός της κοινωνίας) οδηγεί στο σοσιαλισμό, δηλαδή στη μετεξέλιξη της καπιταλιστικής πολιτικής εξουσίας σε εργατική πολιτική εξουσία.
Βεβαίως, η εκδοχή αυτή όποτε αποφασίζει να μιλήσει συγκεκριμένα για το καπιταλιστικό κράτος και τους μηχανισμούς του τον υποχρεώνει να θεωρήσει τα δομικά χαρακτηριστικά αυτού του κράτους ως κοινωνικά ουδέτερα, ως χαρακτηριστικά που αρμόζουν σε κάθε κράτος, και τα οποία, ανάλογα με την περίπτωση (συνήθως ανάλογα με το ποιος βρίσκεται στην κυβέρνηση) αποκτούν ένα συντηρητικό ή/και καπιταλιστικό ή ένα δημοκρατικό σοσιαλιστικό περιεχόμενο και λειτουργία: Αφού ο μεταρρυθμισμός γνωρίζει ότι δεν μπορεί ούτε να καταργήσει την υπάρχουσα μορφή της κρατικής διοίκησης, ούτε να αμφισβητήσει τις αρχές του Δικαίου και το μηχανισμό ποινικής καταστολής, ούτε να αρνηθεί τα δομικά χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής λειτουργίας, ούτε να αντικαταστήσει το στρατό ή την αστυνομία με μια ριζικά διαφορετική κοινωνική ή .κρατική μορφή και λειτουργία, ούτε να αμφισβητήσει την κοινωνική ιεραρχία που πηγάζει από τη διάκριση χειρωνακτικής και πνευματικής εργασίας κ.λπ., υποχρεώνεται να ταυτίσει το σοσιαλισμό με τη «Δικαιοσύνη», τον «πλουραλισμό», το «κοινωνικό κράτος» και, φυσικά, την περίφημη «αναδιανομή του εθνικού προϊόντος», την οποία υποτίθεται ότι μπορεί να πραγματοποιήσει το κράτος αν «οδηγηθεί» σωστά από μια κυβέρνηση με αριστερή «πολιτική βούληση».
Αυτή τη δεύτερη εκδοχή για το καπιταλιστικό κράτος υιοθετεί στο παρόν βιβλίο του ο Πουλαντζάς, παρότι, βέβαια, παραμένει σε ένα επίπεδο αφαίρεσης που τον προφυλάσσει από το να ταυτισθεί άμεσα με όλες τις αγοραίες πολιτικές αντιλήψεις του μεταρρυθμισμού: «Το ζήτημα ενός δημοκρατικού σοσιαλισμού τίθεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες» υποστηρίζει, λοιπόν ο Πουλαντζάς και διευκρινίζει: «Ο δημοκρατικός δρόμος στο σοσιαλισμό είναι μια μακρά διαδικασία κατά την οποία ο αγώνας των λαϊκών μαζών δεν στοχεύει στην εγκαθίδρυση μιας δυαδικής εξουσίας (...) αλλά προσανατολίζεται προς τις εσωτερικές αντιφάσεις του κράτους». Το απόσπασμα, αν και σύντομο, περιέχει κάποιες ασάφειες. Ας αναφέρουμε για παράδειγμα: Ο αγώνας των λαϊκών μαζών δεν «στοχεύει» προς τη μια ή την άλλη στρατηγική πρόταση. Η κίνηση των μαζών προκύπτει ως «αντικειμενική κατάσταση» μέσα στην εκάστοτε συγκυρία της πάλης των τάξεων. Ενώ από την άλλη η επαναστατική κατάσταση και η δυαδική εξουσία προέκυψε – πάντοτε ιστορικά – σαν αποτέλεσμα μιας συγκυρίας όξυνσης όλων των κοινωνικών και πολιτικών αντιφάσεων, ιδίως δε αυτών που διαπερνούν το κράτος.
Τα πράγματα γίνονται πιο σαφή, (αν και προβληματικά για κάποιους κριτικούς) όταν ο Πουλαντζάς εκθέτει με αναλυτικό τρόπο τις απόψεις του σχετικά με το «δημοκρατικό δρόμο στο σοσιαλισμό»: «Ο δημοκρατικός δρόμος στο σοσιαλισμό είναι μια μακρά διαδικασία που η πρώτη της φάση περιλαμβάνει την αμφισβήτηση της ηγεμονίας του μονοπωλιακού κεφαλαίου, όμως όχι την απότομη ανατροπή του πυρήνα των παραγωγικών σχέσεων. Πράγματι, η αμφισβήτηση της ηγεμονίας του μονοπωλιακού κεφαλαίου προϋποθέτει μια σημαντική αλλαγή του συνολικού οικονομικού μηχανισμού, αλλά αυτός ο μετασχηματισμός δεν μπορεί σ' αυτή τη φάση να ξεπεράσει συγκεκριμένα όρια γιατί αλλιώς υπάρχει ο κίνδυνος καταστροφής της οικονομίας»
Για να θεμελιώσει θεωρητικά τις απόψεις του αυτές, που δεν διαφοροποιούνται από τις –τότε– προγραμματικές διακηρύξεις των Κομμουνιστικών Κομμάτων της Δυτικής Ευρώπης, ο Πουλαντζάς καταφεύγει σε ένα διπλό ελιγμό:
α) Υποστηρίζει ότι υφίσταται ένας συγκεκριμένος τύπος «κρίσης του κράτους», που καθιστά εφικτό το «δημοκρατικό δρόμο στο σοσιαλισμό»: «Υπάρχουν περισσότερα είδη πολιτικής κρίσης (...)δεν πρόκειται ούτε για μια κρίση διπλής εξουσίας, ούτε ακόμη περισσότερο για μια κρίση που οδηγεί στο φασισμό (...) Αυτή η κρίση του κράτους ανοίγει στην Αριστερά νέες αντικειμενικές δυνατότητες για το δημοκρατικό δρόμο στο σοσιαλισμό».
β) Ισχυρίζεται ότι τα χαρακτηριστικά που θα προσλάβει ο «δημοκρατικός δρόμος στο σοσιαλισμό» («αμφισβήτηση της ηγεμονίας του μονοπωλιακού κεφαλαίου, όχι όμως και απότομη ανατροπή του πυρήνα των παραγωγικών σχέσεων» και των κεκτημένων της παρούσας άρχουσας τάξης) προκύπτουν από το γεγονός ότι ο «οικονομικός μηχανισμός του κράτους», δηλαδή ο μηχανισμός με βάση τον οποίο ασκείται η οικονομική πολιτική του κράτους, έχει αναδειχθεί σε κυρίαρχο κρατικό μηχανισμό: «Είναι αυτονόητο ότι αυτός ο οικονομικός μηχανισμός είναι σήμερα η προνομιακή έδρα της μονοπωλιακής μερίδας που κατέχει στο συνασπισμό εξουσίας την ηγεμονία - και αυτό δεν είναι συμπτωματικό». Μιλάμε δηλαδή για ένα οικονομικοκεντρικό κράτος δομημένο στις αξίες του αστισμού και της ελεύθερης αγοράς (αξίες που στην ουσία δε διαφοροποιούνται ουσιαστικά μεταξύ τους).
το γεγονός της διεθνοποίησης και η συγκρότηση των πολυεθνικών ολοκληρώσεων δεν πρέπει να οδηγεί σε θεωρίες περί τέλους, υποβάθμισης ή μαρασμού του κράτους. Ο Πουλαντζάς, που με αξιοθαύμαστη διορατικότητα είχε αναφερθεί στο πρόβλημα από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, παρατήρησε πως το πέρασμα σε κάθε νέα στάδιο της διεθνοποίησης προκαλεί την υπερ-εθνικοποίηση των κρατών. Αυτό σημαίνει ότι το κράτος οφείλει να ανταποκριθεί όσο το δυνατό καλύτερα στα νέα δεδομένα. Δηλαδή να μεριμνά για τη συνοχή του συνασπισμού εξουσίας, την αναπαραγωγή των αστικών κοινωνικών σχέσεων, την πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία της κυρίαρχης τάξης αλλά και την αναβάθμιση της θέσης του κοινωνικού σχηματισμού στο εσωτερικό της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας. Με αυτήν την έννοια οι θεμελιώδεις λειτουργίες του κράτους δεν τροποποιούνται ακόμα και στην περίπτωση που η δυναμική της διεθνοποίησης και της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης επιτάσσουν μία σειρά από ενέργειες που μέχρι πρότινος θα ήταν αδιανόητες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων αλλαγών αποτελούν η πορεία προς το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, οι αρμοδιότητες που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα αλλά και μία σειρά από λειτουργίες των υπηρεσιών των Βρυξελλών. Παράλληλα, η διαδικασία αναβάθμισης των λειτουργιών του εθνικού κράτους που αποσκοπούν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των εθνικών κεφαλαίων και τη μετακύλιση του κόστους της στα λαϊκά στρώματα εντείνει τη μετάθεση των εξουσιών προς κέντρα αδιαπέραστα στο λαϊκό έλεγχο (τραπεζίτες, κυβερνητικές επιτροπές, τεχνοκρατικά επιτελεία, πρωθυπουργικοί σύμβουλοι) εντείνοντας τα χαρακτηριστικά του αυταρχικού κράτους.
Μόνο μέσα από αυτό το πρίσμα μπορεί να γίνει κατανοητή η ιδιαιτερότητα της σχέσης εθνικού-υπερεθνικού στις νέες συνθήκες. Η διαδικασία των συναποφάσεων των εθνικών κρατών στα πλαίσια των υπερεθνικών ολοκληρώσεων περιλαμβάνει μία σειρά από σύνθετες πτυχές που ξεπερνούν κατά πολύ τη μονοδιάστατη σχέση κράτος-υπερεθνική οντότητα. Στην πραγματικότητα είναι παρόντα και όλα τα κράτη-μέλη (το καθένα με τα ιδιαίτερα συμφέροντα και τις επιδιώξεις του), γεγονός που οδηγεί στη διαμόρφωση συμμαχιών, εξισορροπητικών τάσεων αλλά και αντιπαλοτήτων και αδιεξόδων. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα νέο πεδίο δράσης όπου το εθνικό κράτος μεταβάλλεται στο φορέα διαχείρισης των νέων συμμαχιών καθώς και του περιεχομένου τους, ανάλογα με τη στρατηγική και τους στόχους που έχουν ήδη χαραχθεί σε εθνικό επίπεδο.
Για να το πούμε διαφορετικά, δεν υπάρχει κάποια «υπερφυσική» δύναμη που ωθεί τα εθνικά κράτη να ενταχτούν στις υπερεθνικές ολοκληρώσεις αλλά η επίγνωση πως με αυτό τον τρόπο θα ωφεληθούν περισσότερο τα συμφέροντα της ηγετικής μερίδας του εθνικού συνασπισμού εξουσίας. Στο εσωτερικό των ολοκληρώσεων μέσα από δυσχερείς διαπραγματεύσεις λαμβάνονται αποφάσεις που, συμπυκνώνοντας τον υπάρχοντα συσχετισμό δύναμης μεταξύ των διαφορετικών μελών, αποσκοπούν στη καλύτερη δυνατή διαχείριση των ταξικών συμφερόντων που εκφράζουν. Στην περίπτωση που υπάρχει ριζική διαφωνία ενός μέλους τότε είτε δεν συμμετέχει σε αυτά που οι άλλοι αποφασίζουν είτε προβάλλει βέτο. Παράλληλα, ο σχηματισμός των νέων ολοκληρώσεων δημιουργεί την ανάγκη συγκρότησης γραφειοκρατικών θεσμών διαχείρισης των πρακτικών ζητημάτων που άπτονται της εφαρμογής των διεθνών αποφάσεων. Κατ’ αυτό τον τρόπο η «γραφειοκρατία των Βρυξελλών», π.χ., δεν αποτελεί όργανο ξεκομμένο από τις επιδιώξεις των εθνικών κρατών αλλά ένα υποστηρικτικό θεσμικό σύνολο που, διατηρώντας τις ιδιαιτερότητες της διοικητικής γραφειοκρατίας, συμπυκνώνει και αναπαράγει τους εθνικούς και οικονομικούς ανταγωνισμούς.

Το φασιστικό αυθόρμητο της ελληνικής κοινωνίας

Ο Μάνος Χατζηδάκις είχε πει πως "κινδυνεύουμε απ´ αυτούς που μας περιφρουρούν και καταδιώκουν αυτούς που δεν μας μοιάζουν."
Το να βλέπεις τα παλικάρια του Μιχαλολιάκου να αναλαμβάνουν το ρόλο του μασκοφόρου εκδικητή, υπερασπιστή του φυλετικού μίσους, που σπέρνει ανενόχλητος τον τρόμο και μοιράζει από μπουνιές μέχρι μαχαιριές σε όποιον, όπου και όποτε γουστάρει, με την ίδια χαλαρότητα που παρακολουθείς την κλήρωση του ΤΖΟΚΕΡ στην τηλεόραση, είναι σημείο της τραγικότητας των καιρών μας.
Τα πρόσφατα γεγονότα στη Ραφήνα καταδεικνύουν με τον πλέον σαφή τρόπο ότι η ανοχή της δικαιοσύνης -που συμπορεύεται με αυτήν της ελληνικής κοινωνίας, πηγάζει και τροφοδοτείται μάλιστα από αυτή- έπρεπε να έχει από καιρό εξαντληθεί.
Η εικόνα τραμπούκων να κάνουν έλεγχο νομιμότητας σε πλανόδιους μικροπωλητές, να αποφασίζουν για την ποινή τους και να την εκτελούν παρουσιάστηκε ως το "απολύτως αναγκαίο" απο όλες τις εκφάνσεις της κυρίαρχης ιδεολογίας.
Φασιστικές και Ναζιστικές Οεγανώσεις όπως η Χρυσή Αυγή χειρίζονται την προπαγάνδα όπως ο Μέσι την μπάλα, περίτεχνα και αποτελεσματικά. Το μίσος προς τον διαφορετικό συνάνθρωπο το ανήγαγε σε κυρίαρχη ιδεολογία εδώ και περισσότερο από 2 δεκαετίες, με ρυθμό γεωμετρικής πρόοδου, η κρατούσα τάξη μέσω αφενός των εγκάθετών της στα ΜΜΕ και αφετέρου του πολιτικού κατεστημένου.
Ο εκφασισμός μιας κοινωνίας είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνια και σίγουρα να παρέλθει μια γενιά. Τα στοιχεία αυτά υπήρχαν από την μεταπολίτευση κι έπειτα διάσπαρτα σε όλο το φάσμα του πολιτικού συστήματος, σαν ένα είδος "κοιμώμενου πράκτορα", επειδή όμως τα μεγάλα αστικά κόμματα είχαν στήσει τόσο περίτεχνα τον ιστό του πελατειακού συστήματος τους είχαν εγκλωβίσει στη σφαίρα του προσωπικού συμφέροντος, χωρίς όμως να κάνουν κάτι για να τους στρέψουν προς έναν πιο προοδευτικό τρόπο σκέψης.
Ο λόγος είναι πιο απλός από ότι μπορεί να φανταστεί κανείς, η αντίδραση είναι κάτι που μισεί η κάθε εξουσία, ο,τι πρόθεμα και αν προσεταιρίζεται, σοσιαλιστικό ή φιλελεύθερο. Όταν ο Λοβέρδος έδωσε στη δημοσιότητα τα πρόσωπα και τα λοιπά στοιχεία των οροθετικών ιερόδουλων, ο εισαγγελέας φοβήθηκε μην πάρει δυσμενή μετάθεση, η αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων κοίταζε την πανσέληνο και όλοι εμείς καθήσαμε με το ίδιο βλακώδες βλέμμα της αποχαύνωσης στην ίδια γωνία του καναπέ και ίσως να πήραμε μια έκφραση ενόχλησης (σαν να έπεσε παραπάνω αλάτι στο μαγείρεμα), ίσως να κάναμε ένα ποστ στο Facebook, να tweetάραμε κάτι αρκούντως ψαγμένο με ολίγο από Μπρεχτ άντε να γράψαμε μια αράδα στο blog. Μετά από ένα μήνα όλοι το είχαμε ξεχάσει, το σβήσαμε από τη μνήμη μας, ατομική και συλλογική. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για μια κοινωνία είναι να αλλοτριωθεί το "αυθόρμητό" της, σε εποχές χαλεπών οικονομικών συγκαιριών το συλλογικό αυθόρμητο υπερισχύει του συλλογικού συνειδητού. Είναι αυτό που κάνει 8 στους 10 συνανθρώπους μας να γίνονται επιφυλακτικοί στη θέα ενός μετανάστη και 1 στους 10 να παίρνει τηλέφωνο τους χρυσαυγίτες.
Όσο η κοινωνία κάνει βήματα προς τα πίσω τόσο σαγηνεύεται από την κτηνωδία και την ωμή δύναμη. Το αίσθημα ανασφάλειας, που ενισχύεται από τη φασιστική προπαγάνδα των ΜΜΕ, αναζητεί απεγνωσμένα έναν νταβατζή να παρέχει την ψευδαίσθηση της ασφάλειας την ίδια ώρα που θα κακοποιεί την κοινωνία βάναυσα.
Τα Τάγματα Εφόδου της ΧΑ υποκαθιστούν καθημερινά με τον πλέον στρεβλό τρόπο τα κενά που εσκεμένα δημιουργεί το κράτος, από τη μια η κοινή γνώμη αποπροσανατολίζεται με τη φασιστική προπαγάνδα που ρίχνει το φτέξιμο του κάθε τι στραβού σε ανθρώπους που στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι θύματα δουλεμπορίας και από την άλλη ο Μιχαλολιάκος εξυπηρετεί την μεγαλομανία του γεμίζοντας παράλληλα τις τσέπες του με χρήμα από χορηγούς αλλά και παράνομες δρατηριότητες όπως το προχθεσινό πλιάτσικο στη Ραφήνα. Ο ιδιωτικός στρατός της ΧΑ είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτή τη στιγμή στην ελληνική κοινωνία, η οικονομική κρίση την έχει εξαθλιώσει και η εθνικοσοσιαλιστική προπαγάνδα του μίσους έρχεται να καταστρέψει τα τελευταία ίχνη ανθρωπισμού και αξιοπρέπειας που της έχουν απομείνει.

Πρωταθλητισμός Υποκρισίας

Ο Κώστας Βαξεβάνης έγραψε στο Κουτί της Πανδώρας πως στην περίπτωση της Παπαχρήστου αναδείχθηκε απο την πλευρά του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ υπερβάλων ζήλος για ένα σχόλιο που πολλοί χαρακτηρίζουν κακόγουστο αστείο, άλλοι ως την άγνοια κινδύνου ενός 23χρονου κοριτσιού και ορισμένοι λίγοι ως έναν τυχαίο παρορμητισμό.
Έχοντας κάνει πρωταθλητισμό για 7,5 χρόνια, σε επίπεδο "τσικό" όπως συνηθίζουν να λένε οι άνθρωποι του χώρου, μπορώ όντως να συμφωνήσω ότι το μονο που προσφέρει στα παιδιά είναι ψυχολογική πίεση σχεδόν αφόρητη για την ηλικία τους. Οι περισσότεροι προπονητές δεν έχουν ιδέα απο παιδαγωγική, ξέρουν μόνο να δημιουργούν αθλητές. Φωνάζουν, βρίζουν, προσβάλουν, υποβαθμίζουν, απαξιώνουν και σε τελική ανάλυση προσπαθούν να δημιουργήσουν ανθρώπους με σκοπό ζωής το καλύτερο άλμα, το πιο γρήγορο σπριντ, την μεγαλύτερη αντοχή, την ευστοχία στα σουτ, τις αποκρούσεις και οτιδήποτε άλλο αφορά το εκάστοτε άθλημα. Το ρόλο του εξισορροπιστή σε αυτή την κατάσταση καλούνται να παίξουν οι γονείς και το ευρύτερο οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον. Αν τώρα οι γονείς προσπαθούν να εκπληρώσουν τα δικά τους απωθημένα μέσω των παιδιών, προβάλλοντας τα δικά τους όνειρα και τις δικές τους φιλοδοξίες σε αυτά το μόνο που θα καταφέρουν είναι να τα καταστρέψουν ανεπιστρεπτί. Η ακόμα χειρότερη βεβαίως περίπτωση είναι τα παιδιά προπονητών που ασχολούνται με το άθλημα των γονιών τους.
Ο Κώστας Βαξεβάνης τονίζει δύο σημεία πολυ σωστά. Το πρώτο είναι πως τα δύο απο τα τρία κόμματα της συγκυβέρνησης που και σήμερα θα γονατίσουν ευλαβικά μπροστά στην τρόικα, σκίστηκαν να βγάλουν ανακοινώσεις για ένα περιστατικό ναι μεν άξιο συζήτησης και προβληματισμού αλλα σημαντικά μικρότερο από το έγκλημα που πράττουν καθημερινά τα εθνικά και διεθνή συμφέροντα. Οι Κουβέλης και Βενιζέλος δεν θα κουνήσουν το δάκτυλο σήμερα σε κανέναν, θα δηλώσουν υποταγή και θα πουν κι ευχαριστώ σε μια χούφτα μεσαίας βαθμίδας υπαλλήλους που θα έρθουν να τους πουν ότι η χώρα έχει μείνει πίσω και ότι θα χρειαστούν κι αλλα μέτρα, και πιθανώς τρίτο μνημόνιο.
Το δεύτερο σημείο είναι πως όντως η ίδια ολυμπιακή επιτροπή που έχει κάνει τον πρωταθλητισμό ένα διαγωνισμό δημιουργίας υπερανθρώπων, ένα καρναβάλι χορηγών και αισχροκέρδιας καταδικάζει τον εύκολο στόχο για να κρύψει το δικό της πρόσωπο. Οι ιδιοι που γνωρίζουν πως η πιο διαδεδομένη μέθοδος ντόπας είναι η σταδιακή αφαίρεση του αίματος όσο ο οργανισμός είναι "καθαρός", η χρήση διαφόρων ουσιών για ενδυνάμωση και η επαναπροώθηση του παλιού αίματος στον οργανισμό πριν τον αγώνα, ή για τις γυναίκες να κάνουν εξωσωματική 2 μήνες πριν τους αγώνες και να "βαράνε" μια έκτρωση λίγες μέρες πριν τον αγώνα, δεν μπορούν να μιλάνε για ηθική.
Μπορεί η Παπαχρήστου να μην έχει ωριμάσει πολιτικά, μπορεί να είναι μια ικανή αθλήτρια, μπορεί να έχει όνειρα, δεν παύει όμως να είναι φασιστικής αντίληψης και ρατσιστικής διάθεσης, στη γιορτή του Κασιδιάρη του ευχήθηκε χρόνια πολλά και να είναι πάντα αληθινός και θαραλέος, πριν από κάποιες μέρες είχε γράψει "εδώ θα τους θάψουμε" και κατά διαστήματα έχει ξεκαθαρίσει το ποιά είναι με αρκετές δηλώσεις της.
Συμφωνώ πως η αποπομπή της απο την αποστολή ήταν υποκριτική όχι μόνο γιατί έγινε απο ανθρώπους χωρίς άλλη αξία πέραν του κέρδους αλλά κυρίως γιατι η αιτιολογία ήταν η συγκεκριμένη ανακοίνωση της και όχι η εν γένει ιδεοληψία της, την οποία προπαγανδίζει συχνά πυκνά απο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Προσωπικά περιμένω από το σωματείο της να την διαγράψει και από τον ΣΕΓΑΣ να της αφαιρέσει το δελτίο επ' αόριστον. Ακριβώς επειδή οι αθλητές αυτού του επιπέδου σε μεγάλο ποσοστό είναι "παιδιά" (χωρίς να ευθύνονται οι ίδιοι στις περισσότερες περιπτώσεις) πρέπει να χρησιμοποιήσεις παιδαγωγικές μεθόδους επιπέδου νηπιακής ηλικίας για να καταλάβουν πόσο σοβαρό είναι αυτό που έκαναν, ει δε μη θα συνεχίσουν την ίδια πορεία χωρίς αποκλίσεις.